EXTRAITS DE L’ENTRETIEN
L’enseignement supérieur doit être au service de la société
Former en fonction des opportunités locales
« L’enseignement n’est pas seulement constitué par la recherche et la formation, il comprend aussi les services à la société. Concernant ce point, les Américains en avaient tellement compris l’utilité que c’est en pleine guerre de sécession que les universités vertes ont été ouvertes par le président Abraham Lincoln. Ces universités ont pour but de mettre la science au service du monde rural et de transmettre des connaissances. Ce modèle existe chez nous, mais l’on se demande pourquoi, jusqu’à une date récente, une université comme celle de Dakar n’offrait aucune formation en agriculture alors que ce secteur demeure la solution à nos problèmes.
Une Licence en « Agriculture et Commercialisation » a été ouverte. Malheureusement les étudiants de cette filière sont employés avant même leur sortie de formation, et tout l’échec réside en cela car c’est à eux que revenaient l’entrepreneuriat et la transformation au sein du milieu rural. Mais pour ce faire, il aurait fallu un alignement entre ce qui est fait au niveau des universités et la politique gouvernementale pour établir un débat constructif. On ne se parle pas à suffisance, on ne s’entend pas à suffisance et on ne collabore pas. Or, si dans un système il n’y a pas une collaboration entre l’académie, le gouvernement, le secteur privé et la société civile, toute entreprise sera vaine.
L’enseignement n’est pas seulement constitué par la recherche et la formation, il comprend aussi les services à la société. Concernant ce point, les Américains en avaient tellement compris l’utilité que c’est en pleine guerre de sécession que les universités vertes ont été ouvertes par le président Abraham Lincoln
Il existe tout de même des actions individuelles. Avec l’appui de collègues de l’université de l’Etat du Michigan aux Etats-Unis, j’ai créé à Niakhène (une localité située à 175 km de Dakar) « l’UCAD rurale » sur une superficie de 50 hectares. Aussi, le centre PEMEL de Podor, un centre multimédia communautaire servant de pont entre le monde académique et le monde agricole a été construit.
Aujourd’hui, le centre abrite une radio communautaire qui diffuse les bonnes informations pour changer la perception des choses. Doté d’une salle qui répond aux normes technologiques pour l’organisation de rencontres, des discussions entre les académiques et les producteurs agricoles y ont été organisées et un bilan exhaustif sur l’état des besoins du secteur agricole y a été dressé.
Une Licence en « Agriculture et Commercialisation » a été ouverte. Malheureusement, les étudiants de cette filière sont employés avant même leur sortie de formation, et tout l’échec réside en cela car c’est à eux que revenaient l’entreprenariat et la transformation au sein du milieu rural
Les choses ne sont pas linéaires, elles sont même très complexes, et malheureusement nous n’avons pas une conception commune de l’enseignement supérieur.»
Sacraliser l’enseignement technique et la formation professionnelle
Mettre en place un dispositif précoce d’orientation vers l’enseignement technique
Il faudrait remonter à la maternelle, tout se passe au berceau, quand un enfant s’amuse à construire des trains, il y a de fortes chances qu’il travaille dans les métiers du rail, ceci pour dire que tout se passe au départ.
Ensuite vient le cursus d’orientation et c’est pour cela que les assises de l’éducation ont demandé qu’on réorganise le dispositif d’apprentissage qui a exclu pendant longtemps les apprenants de la langue arabe et pourtant ces derniers après leurs thèses dans des pays arabes ne veulent pas se limiter à l’exégèse coranique, il est donc important de les faire revenir.
Je vous dis très sincèrement après avoir dirigé les assises de l’éducation et de la formation, si on continue à avoir des classes d’une centaine d’élèves, inutile de se fatiguer car la qualité ne suivra pas
« Il faut que l’on sacralise l’enseignement technique et la formation professionnelle et passer des 5% d’effectifs à 35 ou 40%. Aussi, c’est utopique de penser à une adéquation entre formation et les emplois du futur, car les emplois de demain sont jusqu’à ce jour inconnus. Donc ce que nous devons faire, c’est de renforcer les fondamentaux. Je vous dis très sincèrement après avoir dirigé les assises de l’éducation et de la formation, si on continue à avoir des classes d’une centaine d’élèves, inutile de se fatiguer car la qualité ne suivra pas. On ne peut pas prendre en charge cent enfants simultanément. Un enseignant qualifié, avec un nombre restreint d’enfants, pourra faire un suivi individuel et adapter son enseignement en fonction des aptitudes de chaque enfant pour faciliter leur progression et déceler leurs talents.
Manager les ressources humaines littéraires
Ensuite, il faut instituer un bon système de communication sur les débouchés professionnels des filières académiques afin de réguler le flux vers les filières littéraires. Seuls les enfants de certaines familles ont l’information qu’il faut pour trouver des filières qui ouvrent des portes à l’emploi. Aussi, je ne suis pas tout à fait d’accord que les filières littéraires soient un handicap. J’ai rencontré une jeune fille diplômée d’un Bac littéraire au Sénégal, au lycée Mariama Ba, qui pourtant est major de sa promotion en informatique à Elizabeth States University aux Etats-Unis. Donc il faut déconstruire cette idée d’orientation et d’élimination en fonction des filières.
La vérité est que l’on ne peut pas créer une formation professionnelle sans l’appui des professionnels. Cependant ces derniers essaient de fermer la porte aux nouveaux arrivants afin de contrôler toutes les parts du marché
Aujourd’hui, si l’on engageait le Sénégal vers les métiers de la traduction ou de l’interprétariat au profit du marché mondial, beaucoup d’emplois pourraient être créés. Sauf que cette initiative a été bloquée par les professionnels de ce secteur de même que l’a été auparavant celle portant sur la filière du notariat. La vérité est que l’on ne peut pas créer une formation professionnelle sans l’appui des professionnels. Cependant, ces derniers essaient de fermer la porte aux nouveaux arrivants afin de contrôler toutes les parts du marché.
Il faudrait agir sur plusieurs leviers, avancer dans la durée et ne pas seulement se concentrer sur l’emploi salarié. Il faudrait aussi prendre en compte l’entreprenariat en formant les jeunes à la création d’entreprise, mais aussi renforcer l’incubateur (d’entreprises) et y mettre des ressources financières.
Encadrer les financements des projets portés par les jeunes
Aujourd’hui, le gouvernement met beaucoup d’argent pour les financements des projets portés par les jeunes, alors que des étapes importantes de constitution de projet ne sont pas respectées par leurs porteurs. Pour incuber un projet, il faut sept (7) ans pour comprendre le périmètre du marché, comment l’explorer, pour le consolider et l’ouvrir. Une fois qu’on a l’incubateur, lorsqu’une affaire tourne, il permet de pouvoir ouvrir le capital en allant vers le parc scientifique. Il faut qu’on ait des capitaux risques.
Aujourd’hui, quelle est la banque sénégalaise qui peut accompagner les industries et les porteurs de projets? Il n’en existe pas, la Banque nationale du développement économique (BNDE) vient d’ouvrir ses portes. Toutes les autres banques sont des banques étrangères qui n’accompagnent que l’économie de leur pays d’origine. De ce fait, elles n’accompagneront pas les Sénégalais car elles ne voudront pas prendre de risques. Donc les choses sont plus complexes qu’on ne le pense. Il faut que progressivement par des débats, l’on puisse poser les questions et essayer de voir comment créer des synergies.
Je pense que ceux qui sont bien formés doivent s’engager dans le privé. Aujourd’hui, si on regarde la cartographie du patronat sénégalais, l’on constate que beaucoup de patrons ne sont pas allés à l’école française et c’est une erreur de dire qu’ils n’ont pas appris. Ils viennent du monde arabo-musulman, des « daaras » (écoles coranique en wolof), et ce sont eux qui entreprennent. Au Sénégal, les gens qui ont échoué à l’école sont plus entreprenants que les diplômés des universités, et cela traduit l’échec de notre système éducatif.
Professeur de classe exceptionnelle, Abdou Salam Sall est professeur de chimie inorganique, branche de la chimie étudiant les composés minéraux. Il a été successivement secrétaire général du Syndicat autonome de l’enseignement supérieur (SAES), doyen de la Faculté des sciences et techniques (FST), recteur de l’université Cheikh Anta Diop de Dakar (de 2003 à 2010) et président du comité de pilotage des Assises de l’éducation et de la formation au Sénégal. Il est l’auteur d’une cinquantaine de publications notamment “Les mutations de l’enseignement supérieur en Afrique : le cas de l’université Cheikh Anta Diop de Dakar (UCAD)”.
558 Commentaires. En écrire un nouveau
clomid generic: can you buy generic clomid pills – where can i buy clomid without insurance
Mantle Bridge
anti-inflammatory steroids online order prednisone from canada ReliefMeds USA
https://clearmedsdirect.shop/# order amoxicillin without prescription
Modafinil for focus and productivity: buy Modafinil online USA – WakeMeds RX
Frax Swap
NeuroRelief Rx generic gabapentin pregabalin and gabapentin combination therapy
affordable Modafinil for cognitive enhancement: WakeMedsRX – Wake Meds RX
prednisone generic brand name: ReliefMeds USA – order corticosteroids without prescription
Anyswap
gabapentin priority monitoring gabapentin ne icin kullanilir gabapentin 100mg high
http://clomidhubpharmacy.com/# how to buy cheap clomid no prescription
Aw8
Relief Meds USA: order corticosteroids without prescription – Relief Meds USA
amoxicillin in india: amoxicillin 500 mg without a prescription – order amoxicillin without prescription
Togelup
Relief Meds USA order corticosteroids without prescription prednisone tablets india
NeuroRelief Rx: gabapentin dosage for babies – gabapentin 600mg 180 canada
where to buy Modafinil legally in the US: Modafinil for focus and productivity – affordable Modafinil for cognitive enhancement
gabapentin with xanax interaction can you take vitamin d with gabapentin NeuroRelief Rx
Bk8
where to get clomid pills: Clomid Hub Pharmacy – Clomid Hub
https://neuroreliefrx.shop/# gabapentin capsules usp 100mg
Relief Meds USA: order corticosteroids without prescription – buy prednisone online india
Bk8
antibiotic treatment online no Rx order amoxicillin without prescription order amoxicillin without prescription
Relief Meds USA: anti-inflammatory steroids online – order corticosteroids without prescription
can you get generic clomid without dr prescription: cost of clomid without a prescription – order generic clomid no prescription
Clomid Hub Pharmacy can you get clomid without dr prescription Clomid Hub Pharmacy
can you buy prednisone over the counter uk: buy prednisone online canada – ReliefMeds USA
antibiotic treatment online no Rx: ClearMeds Direct – low-cost antibiotics delivered in USA
https://reliefmedsusa.com/# can i buy prednisone online without a prescription
amoxicillin tablets in india antibiotic treatment online no Rx order amoxicillin without prescription
NeuroRelief Rx: gabapentin verilme ilkeleri – will side effects of gabapentin go away
ClearMeds Direct: amoxicillin 500 mg tablet – low-cost antibiotics delivered in USA
prednisone tablets india anti-inflammatory steroids online buy prednisone online paypal
NeuroRelief Rx: NeuroRelief Rx – NeuroRelief Rx
https://reliefmedsusa.com/# ReliefMeds USA
anti-inflammatory steroids online: Relief Meds USA – order corticosteroids without prescription
affordable Modafinil for cognitive enhancement: Wake Meds RX – safe Provigil online delivery service
20 mg of prednisone prednisone 4mg buy prednisone 10mg online
prednisone 20mg online pharmacy: ReliefMeds USA – prednisone over the counter
NeuroRelief Rx: NeuroRelief Rx – NeuroRelief Rx
https://tadalafilfromindia.com/# tadalafil 20mg lowest price
Lexapro for depression online Lexapro for depression online Lexapro for depression online
Lexapro for depression online: Lexapro for depression online – lexapro generic discount
Lexapro for depression online: lexapro 10mg – Lexapro for depression online
generic Cialis from India: buy Cialis online cheap – cheap Cialis Canada
https://zoloft.company/# buy Zoloft online without prescription USA
isotretinoin online: order isotretinoin from Canada to US – purchase generic Accutane online discreetly
Isotretinoin From Canada: cheap Accutane – Isotretinoin From Canada
cheap Accutane generic isotretinoin Accutane for sale
https://tadalafilfromindia.shop/# Cialis without prescription
Cialis without prescription: buy Cialis online cheap – Cialis without prescription
Zoloft Company sertraline online cheap Zoloft
generic isotretinoin: buy Accutane online – order isotretinoin from Canada to US
Propecia for hair loss online Propecia for hair loss online buying generic propecia without rx
lexapro 5 mg tablet price: Lexapro for depression online – Lexapro for depression online
https://finasteridefromcanada.com/# order generic propecia without dr prescription
https://zoloft.company/# cheap Zoloft
Base Bridge
Propecia for hair loss online Finasteride From Canada generic Finasteride without prescription
buy Cialis online cheap: tadalafil daily 5mg – cheap Cialis Canada
defillama swap
https://zoloft.company/# Zoloft Company
defillama
sertraline online Zoloft for sale Zoloft Company
https://finasteridefromcanada.com/# generic Finasteride without prescription
https://finasteridefromcanada.shop/# generic Finasteride without prescription
cheap Propecia Canada generic Finasteride without prescription Propecia for hair loss online
buy Zoloft online without prescription USA: purchase generic Zoloft online discreetly – Zoloft Company
http://tadalafilfromindia.com/# cheap Cialis Canada
buy Cialis online cheap Tadalafil From India buy tadalafil 5mg
Lexapro for depression online: Lexapro for depression online – Lexapro for depression online
https://zoloft.company/# Zoloft Company
https://zoloft.company/# generic sertraline
manta pacific
manta airdrop
defillama portfolio
defillama portfolio
defillama swap
generic Cialis from India: generic Cialis from India – cheap Cialis Canada
get propecia without a prescription generic Finasteride without prescription Finasteride From Canada
wormhole bridge
https://tadalafilfromindia.com/# buy Cialis online cheap
wormhole portal bridge
can i buy lexapro online without prescription: lexapro escitalopram – Lexapro for depression online
lexapro 20 mg tablet brand name lexapro from canada Lexapro for depression online
https://isotretinoinfromcanada.shop/# Isotretinoin From Canada
https://finasteridefromcanada.shop/# generic Finasteride without prescription
generic Finasteride without prescription: buy cheap propecia online – Propecia for hair loss online
https://isotretinoinfromcanada.com/# purchase generic Accutane online discreetly
Finasteride From Canada order cheap propecia without insurance cheap Propecia Canada
https://finasteridefromcanada.com/# Propecia for hair loss online
canada pharmacy lexapro: buy lexapro no prescription – lexapro buy
cheap Zoloft purchase generic Zoloft online discreetly sertraline online
Highly praised for reliability — “I’ve bridged over 50 transactions without a single issue.”
Highly praised for reliability — “I’ve bridged over 50 transactions without a single issue.”
https://zoloft.company/# purchase generic Zoloft online discreetly
https://finasteridefromcanada.shop/# generic Finasteride without prescription
Zoloft Company: generic sertraline – generic sertraline
Offers fast finality — asset transfers typically complete in 3–10 minutes.
Isotretinoin From Canada Isotretinoin From Canada order isotretinoin from Canada to US
https://tadalafilfromindia.com/# Cialis without prescription
tadalafil online no rx: generic Cialis from India – Cialis without prescription
Supports ETH, USDT, USDC, MANTA and more tokens.
Isotretinoin From Canada buy Accutane online generic isotretinoin
https://zoloft.company/# buy Zoloft online without prescription USA
https://zoloft.company/# buy Zoloft online
cheap Cialis Canada: buy tadalafil 5mg online – buy Cialis online cheap
Lexapro for depression online Lexapro for depression online Lexapro for depression online
https://zoloft.company/# Zoloft for sale
paraswap
Zoloft Company: generic sertraline – cheap Zoloft
Isotretinoin From Canada purchase generic Accutane online discreetly purchase generic Accutane online discreetly
https://isotretinoinfromcanada.shop/# order isotretinoin from Canada to US
tadalafil pills for sale: Tadalafil From India – tadalafil for sale in canada
legit mexico pharmacy shipping to USA MediMexicoRx MediMexicoRx
https://medimexicorx.shop/# MediMexicoRx
https://medimexicorx.com/# MediMexicoRx
IndiaMedsHub: IndiaMedsHub – IndiaMedsHub
pharmacy website india online pharmacy india IndiaMedsHub
http://expresscarerx.org/# pharmacy online no prescription
Trimox: ExpressCareRx – ExpressCareRx
http://medimexicorx.com/# MediMexicoRx
buy from mexico pharmacy zithromax mexican pharmacy buy modafinil from mexico no rx
http://medimexicorx.com/# buying prescription drugs in mexico
cheapest online pharmacy india: indian pharmacy – top 10 online pharmacy in india
https://expresscarerx.org/# ExpressCareRx
buy propecia mexico MediMexicoRx semaglutide mexico price
india online pharmacy: top 10 pharmacies in india – IndiaMedsHub
legit mexican pharmacy for hair loss pills prescription drugs mexico pharmacy MediMexicoRx
https://expresscarerx.org/# save rx pharmacy
cheap mexican pharmacy: buy modafinil from mexico no rx – cheap mexican pharmacy
https://indiamedshub.com/# indianpharmacy com
MediMexicoRx buy propecia mexico sildenafil mexico online
MediMexicoRx: MediMexicoRx – buy propecia mexico
http://indiamedshub.com/# india online pharmacy
buy meds from mexican pharmacy MediMexicoRx mexican pharmacy for americans
https://medimexicorx.com/# MediMexicoRx
https://indiamedshub.com/# IndiaMedsHub
finasteride mexico pharmacy: buy cialis from mexico – viagra pills from mexico
cheapest online pharmacy india IndiaMedsHub IndiaMedsHub
https://indiamedshub.shop/# reputable indian online pharmacy
mexico pharmacy: real mexican pharmacy USA shipping – semaglutide mexico price
online pharmacy india IndiaMedsHub best india pharmacy
http://medimexicorx.com/# MediMexicoRx
https://medimexicorx.com/# mexico drug stores pharmacies
ExpressCareRx: ExpressCareRx – lipitor mail order pharmacy
http://snabbapoteket.com/# köpa medicin på nätet
apotek online snabb leverans SnabbApoteket recept hemleverans
apotek ГҐpent 2 juledag: neseplugg apotek – skjerm til hund apotek
http://tryggmed.com/# nettbutikk billig
http://snabbapoteket.com/# kolla mina recept
isbind apotek TryggMed pluggen apotek
online medicijnen kopen zonder recept: Medicijn Punt – dokter online medicijnen bestellen
http://snabbapoteket.com/# cbd apotek
medicijn medicijn medicijnen kopen zonder recept
sykehus apotek: Trygg Med – thermometer apotek
http://snabbapoteket.com/# hosta på engelska
http://zorgpakket.com/# apotheek inloggen
kastanjevatten apotek menskopp apotek dagen efter piller hund
ibuprofen 400 mg barn: Snabb Apoteket – magnesium apotek
https://tryggmed.shop/# sort hvitløk apotek
farma: recept medicijn – apotheek medicijnen
renset parafin apotek TryggMed serotonin tilskudd apotek
https://tryggmed.com/# covid vaksine på apotek
http://tryggmed.com/# apotek ГҐpent julaften
lanolin apotek: djur apotek – kvГ¤llsГ¶ppet apotek
netherlands online pharmacy medicijnen bestellen bij apotheek antibiotica kopen zonder recept
https://zorgpakket.shop/# apotheek inloggen
tissetrakt apotek: Trygg Med – ГҐpent apotek i pГҐsken
https://ordinasalute.com/# quanto costa monuril
http://ordinasalute.com/# augmentin antibiotico prezzo
https://clinicagaleno.shop/# puedo comprar tramadol con paracetamol sin receta
https://pharmadirecte.com/# cialis 5 mg prix france
medrol a cosa serve OrdinaSalute diclofenac prezzo
http://pharmadirecte.com/# louer béquille pharmacie sans ordonnance prix
http://pharmadirecte.com/# codoliprane sans ordonnance
codigo promocional farmacia en casa online: Clinica Galeno – puedes comprar pastillas anticonceptivas sin receta
https://ordinasalute.shop/# xarenel 50.000 vitamina d prezzo
https://pharmadirecte.shop/# bas de contention sans ordonnance en pharmacie
https://ordinasalute.shop/# palexia per artrosi
https://clinicagaleno.com/# metronidazol 5oo mg se puede comprar sin receta medica?
https://pharmadirecte.com/# acheter tadalafil 20mg
http://meximedsexpress.com/# MexiMeds Express
https://medismartpharmacy.shop/# wellbutrin xl pharmacy
https://meximedsexpress.com/# purple pharmacy mexico price list
http://meximedsexpress.com/# MexiMeds Express
http://indomedsusa.com/# Online medicine home delivery
http://meximedsexpress.com/# mexican border pharmacies shipping to usa
fluconazole target pharmacy Benemid online pharmacy cymbalta
http://meximedsexpress.com/# mexico drug stores pharmacies
http://indomedsusa.com/# IndoMeds USA
http://indomedsusa.com/# IndoMeds USA
https://indomedsusa.shop/# IndoMeds USA
india pharmacy: IndoMeds USA – india pharmacy mail order
http://indomedsusa.com/# online shopping pharmacy india
my canadian pharmacy rx: zocor pharmacy protocol – canadian pharmacy mall
https://meximedsexpress.com/# MexiMeds Express
https://indomedsusa.com/# IndoMeds USA
canadianpharmacyworld com: MediSmart Pharmacy – pharmacy in canada
http://indomedsusa.com/# buy prescription drugs from india
buying prescription drugs in mexico online: mexican rx online – MexiMeds Express
https://meximedsexpress.com/# medicine in mexico pharmacies
http://meximedsexpress.com/# MexiMeds Express
mexico drug stores pharmacies: MexiMeds Express – MexiMeds Express
https://indomedsusa.com/# IndoMeds USA
my canadian pharmacy: MediSmart Pharmacy – best canadian pharmacy online
http://medismartpharmacy.com/# simvastatin pharmacy prices
http://meximedsexpress.com/# mexican pharmaceuticals online
safe online pharmacies in canada: MediSmart Pharmacy – canadian pharmacy 24
http://meximedsexpress.com/# MexiMeds Express
http://medismartpharmacy.com/# inhouse pharmacy
MexiMeds Express: MexiMeds Express – MexiMeds Express
https://indomedsusa.com/# Online medicine home delivery
http://medismartpharmacy.com/# tylenol 1 pharmacy
MexiMeds Express: mexican online pharmacies prescription drugs – MexiMeds Express
https://meximedsexpress.com/# medication from mexico pharmacy
https://medismartpharmacy.shop/# island pharmacy calcitriol
canadian pharmacy in canada: MediSmart Pharmacy – thecanadianpharmacy
http://indomedsusa.com/# IndoMeds USA
MexiMeds Express: pharmacies in mexico that ship to usa – MexiMeds Express
http://rxfreemeds.com/# Tadalis SX
https://enclomiphenebestprice.shop/# enclomiphene for sale
https://farmaciaasequible.shop/# Farmacia Asequible
enclomiphene for men: enclomiphene for men – enclomiphene testosterone
nutriben empleo citrafleet 2 sobres precio Farmacia Asequible
https://rxfreemeds.com/# Dulcolax
https://farmaciaasequible.shop/# loniten amazon
enclomiphene for sale: enclomiphene testosterone – buy enclomiphene online
https://enclomiphenebestprice.shop/# buy enclomiphene online
buy enclomiphene online: buy enclomiphene online – enclomiphene best price
https://farmaciaasequible.com/# Farmacia Asequible
enclomiphene best price: enclomiphene price – enclomiphene for men
https://farmaciaasequible.shop/# Farmacia Asequible
https://rxfreemeds.shop/# RxFree Meds
RxFree Meds: url – RxFree Meds
https://farmaciaasequible.com/# emla crema precio españa
https://rxfreemeds.com/# RxFree Meds
http://farmaciaasequible.com/# Farmacia Asequible
https://rxfreemeds.com/# RxFree Meds
buy enclomiphene online enclomiphene citrate enclomiphene citrate
enclomiphene citrate: enclomiphene – enclomiphene testosterone
https://enclomiphenebestprice.shop/# enclomiphene buy
https://farmaciaasequible.com/# Farmacia Asequible
RxFree Meds RxFree Meds viagra cost at pharmacy
https://farmaciaasequible.shop/# Farmacia Asequible
Farmacia Asequible: Farmacia Asequible – Farmacia Asequible
http://rxfreemeds.com/# RxFree Meds
https://farmaciaasequible.com/# tramadol españa
enclomiphene price: enclomiphene – enclomiphene best price
https://farmaciaasequible.com/# cialis generico amazon
http://rxfreemeds.com/# RxFree Meds
RxFree Meds: RxFree Meds – RxFree Meds
https://enclomiphenebestprice.shop/# enclomiphene online
enclomiphene for men: enclomiphene for sale – buy enclomiphene online
https://enclomiphenebestprice.shop/# enclomiphene for sale
https://rxfreemeds.shop/# RxFree Meds
http://rxfreemeds.com/# mexican pharmacy valtrex
RxFree Meds: buy pain pills online pharmacy – RxFree Meds
http://enclomiphenebestprice.com/# enclomiphene testosterone
https://enclomiphenebestprice.shop/# enclomiphene for men
enclomiphene testosterone: enclomiphene testosterone – enclomiphene testosterone
http://enclomiphenebestprice.com/# enclomiphene online
http://rxfreemeds.com/# RxFree Meds
https://enclomiphenebestprice.shop/# enclomiphene for men
enclomiphene for men: enclomiphene – buy enclomiphene online
RxFree Meds: RxFree Meds – prescriptions online pharmacy
http://farmaciaasequible.com/# Farmacia Asequible
https://rxfreemeds.shop/# concerta pharmacy card
enclomiphene citrate: enclomiphene for men – enclomiphene price
http://farmaciaasequible.com/# como saber en que farmacia hay un medicamento
enclomiphene: enclomiphene testosterone – enclomiphene best price
https://rxfreemeds.com/# indian pharmacies safe
no prescription pharmacy valtrex RxFree Meds nabp pharmacy
https://farmaciaasequible.shop/# dodot 6 plus
cepillo oral b no funciona: Farmacia Asequible – Farmacia Asequible
https://rxfreemeds.shop/# RxFree Meds
enclomiphene for men: buy enclomiphene online – buy enclomiphene online
http://rxfreemeds.com/# RxFree Meds
https://rxfreemeds.com/# RxFree Meds
enclomiphene buy: enclomiphene for sale – enclomiphene online
https://farmaciaasequible.com/# comprar viagra por internet es legal
RxFree Meds: RxFree Meds – RxFree Meds
https://farmaciaasequible.shop/# Farmacia Asequible
https://canrxdirect.com/# canadian pharmacy phone number
IndiMeds Direct: buy prescription drugs from india – top 10 pharmacies in india
http://tijuanameds.com/# TijuanaMeds
TijuanaMeds: TijuanaMeds – TijuanaMeds
https://canrxdirect.shop/# canadian pharmacy ltd
https://tijuanameds.shop/# п»їbest mexican online pharmacies
https://indimedsdirect.com/# reputable indian pharmacies
TijuanaMeds: purple pharmacy mexico price list – mexican rx online
http://tijuanameds.com/# mexican rx online
https://tijuanameds.shop/# TijuanaMeds
https://canrxdirect.com/# canadian drugs online
mexican pharmaceuticals online: TijuanaMeds – buying prescription drugs in mexico online
http://indimedsdirect.com/# reputable indian online pharmacy
http://indimedsdirect.com/# Online medicine home delivery
indian pharmacy paypal: top 10 pharmacies in india – indian pharmacy
http://indimedsdirect.com/# IndiMeds Direct
apteka nl online: Medicijn Punt – aptoheek
https://pharmaconnectusa.shop/# Cephalexin
https://pharmajetzt.com/# 0nline apotheke
MedicijnPunt medicijnen bestellen zonder recept MedicijnPunt
PharmaConnectUSA: PharmaConnectUSA – low dose naltrexone skip’s pharmacy
https://pharmaconnectusa.shop/# australia online pharmacy
verzorgingsproducten apotheek: MedicijnPunt – Medicijn Punt
https://pharmaconfiance.com/# pure pharma
https://medicijnpunt.shop/# apotheek medicijnen
claritin d online pharmacy: PharmaConnectUSA – pharmacy websites
https://pharmaconnectusa.shop/# Pharma Connect USA
Pharma Jetzt: online apotheke selbitz – PharmaJetzt
https://pharmaconnectusa.shop/# PharmaConnectUSA
http://pharmaconnectusa.com/# generic zoloft online pharmacy no prescription
PharmaJetzt medikamente deutschland PharmaJetzt
crГЁme emla pharmacie: Pharma Confiance – Pharma Confiance
https://pharmaconnectusa.shop/# Pharma Connect USA
MedicijnPunt: verzorgingsproducten apotheek – apteka holandia
Pharma Confiance Pharma Confiance Pharma Confiance
https://medicijnpunt.shop/# MedicijnPunt
Pharma Connect USA: Pharma Connect USA – percocet indian pharmacy
https://medicijnpunt.shop/# Medicijn Punt
meine shop apotheke PharmaJetzt fledox in apotheke kaufen
https://pharmajetzt.com/# PharmaJetzt
online pharmacy: apotheke nl – MedicijnPunt
https://pharmaconnectusa.com/# PharmaConnectUSA
Pharma Connect USA PharmaConnectUSA PharmaConnectUSA
http://medicijnpunt.com/# internetapotheek spanje
onl8ne drogist: MedicijnPunt – medicatie kopen
allergie Г l’eau calcaire livraison mГ©dicaments paris Pharma Confiance
Pharma Jetzt: Pharma Jetzt – online apptheke
https://pharmaconnectusa.shop/# Pharma Connect USA
http://pharmaconfiance.com/# Pharma Confiance
PharmaJetzt: PharmaJetzt – shop apotheke germany
https://pharmaconfiance.shop/# Pharma Confiance
trust pharmacy online: Pharma Connect USA – PharmaConnectUSA
http://medicijnpunt.com/# MedicijnPunt
https://pharmaconfiance.shop/# diurétique pour chien sans ordonnance
apotal apotheke online shop: pharmacie online – PharmaJetzt
https://medicijnpunt.shop/# Medicijn Punt
envision rx pharmacy help desk: PharmaConnectUSA – viagra european pharmacy
http://medicijnpunt.com/# Medicijn Punt
https://pharmajetzt.shop/# PharmaJetzt
https://medicijnpunt.com/# MedicijnPunt
PharmaJetzt: internet apotheke selbitz – Pharma Jetzt
http://pharmaconfiance.com/# Pharma Confiance
http://medicijnpunt.com/# online apotheek nederland zonder recept
PharmaConnectUSA: Pharma Connect USA – kamagra oral jelly
http://medicijnpunt.com/# MedicijnPunt
dokter online medicijnen bestellen: MedicijnPunt – online apotheek 24
https://pharmajetzt.shop/# PharmaJetzt
http://pharmajetzt.com/# Pharma Jetzt
apotheke online: PharmaJetzt – PharmaJetzt
https://pharmajetzt.shop/# medi apotheke
gloire grace: prix pilule slinda – Pharma Confiance
https://pharmajetzt.com/# Pharma Jetzt
https://medicijnpunt.shop/# MedicijnPunt
https://pharmaconfiance.com/# Pharma Confiance
numГ©ro de tГ©lГ©phone pharmacie: rhume de la hanche chez l’adulte – Pharma Confiance
online apotheken: Pharma Jetzt – PharmaJetzt
https://pharmajetzt.shop/# apotheke online versandkostenfrei
Pharma Connect USA: trazodone online pharmacy – PharmaConnectUSA
https://pharmajetzt.com/# ipill apotheke versandkostenfrei
http://pharmajetzt.com/# Pharma Jetzt
PharmaJetzt medikamente deutschland onlie apotheke
Pharma Confiance: Pharma Confiance – Pharma Confiance
medicatie apotheek: holandia apteka internetowa – MedicijnPunt
https://pharmaconnectusa.shop/# Pharma Connect USA
http://pharmajetzt.com/# versandapotheke kostenloser versand
PharmaConnectUSA: Precose – Pharma Connect USA
Pharma Confiance Pharma Confiance ibuprofene covid migraine
Pharma Connect USA: Pharma Connect USA – PharmaConnectUSA
http://pharmajetzt.com/# PharmaJetzt
https://medicijnpunt.com/# MedicijnPunt
PharmaConnectUSA: cialis offshore pharmacy – Pharma Connect USA
http://pharmaconnectusa.com/# Pharma Connect USA
https://pharmaconnectusa.shop/# online pharmacy india cialis
MedicijnPunt: Medicijn Punt – MedicijnPunt
http://medicijnpunt.com/# Medicijn Punt
https://pharmaconfiance.shop/# spray nasal pour chien
MedicijnPunt: medicijnen op recept online bestellen – MedicijnPunt
https://pharmajetzt.shop/# PharmaJetzt
Pharma Confiance: Pharma Confiance – grossiste pharmacie en ligne
https://pharmaconnectusa.com/# Pharma Connect USA
https://pharmaconnectusa.shop/# Pharma Connect USA
buy viagra online pharmacy: PharmaConnectUSA – viagra in pharmacy malaysia
http://pharmaconnectusa.com/# Pharma Connect USA
https://pharmaconnectusa.shop/# Pharma Connect USA
domperidone inhouse pharmacy: rx plus pharmacy glendale ny – vipps online pharmacy
http://medicijnpunt.com/# medicijn bestellen
Pharma Confiance: Pharma Confiance – test pdg
https://pharmaconnectusa.com/# Pharma Connect USA
https://svenskapharma.shop/# Svenska Pharma
Svenska Pharma: Svenska Pharma – Svenska Pharma
https://raskapotek.com/# Rask Apotek
angrepille pris apotek: Rask Apotek – Rask Apotek
http://efarmaciait.com/# bioscalin foglietto illustrativo
apotek sverige: Svenska Pharma – Svenska Pharma
https://raskapotek.com/# leppepomade apotek
https://papafarma.shop/# Papa Farma
Papa Farma: natura veterinaria – pharma tgm cbd oil 10 10 ml
https://efarmaciait.com/# axil 400 flaconcini bambini
Rask Apotek: er apoteket ГҐpent i dag – Rask Apotek
http://papafarma.com/# Papa Farma
Papa Farma: Papa Farma – compra venta de farmacias
http://svenskapharma.com/# Svenska Pharma
EFarmaciaIt: lexotan opinioni – EFarmaciaIt
http://papafarma.com/# Papa Farma
Svenska Pharma: Svenska Pharma – pimple patch apotek
https://raskapotek.com/# sopp i hodebunnen apotek
http://efarmaciait.com/# EFarmaciaIt
bomullshansker apotek: talkum apotek – Rask Apotek
http://raskapotek.com/# Rask Apotek
http://efarmaciait.com/# senshio 60 mg vendita online
https://papafarma.com/# farmacia obline
mycostatin ricetta: EFarmaciaIt – EFarmaciaIt
https://papafarma.com/# Papa Farma
https://raskapotek.shop/# Rask Apotek
apotek pГҐ nett billigst: hostesaft apotek – spyposer apotek
http://papafarma.com/# Papa Farma
Svenska Pharma: Svenska Pharma – Svenska Pharma
https://efarmaciait.com/# EFarmaciaIt
best online pharmacy india: mail order pharmacy india – top 10 online pharmacy in india
http://canadapharmglobal.com/# my canadian pharmacy rx
mexican online pharmacies prescription drugs: mexico drug stores pharmacies – Meds From Mexico
http://indiapharmglobal.com/# world pharmacy india
https://medsfrommexico.com/# best mexican online pharmacies
canadian pharmacy 1 internet online drugstore: Canada Pharm Global – best canadian pharmacy to order from
http://medsfrommexico.com/# Meds From Mexico
buy drugs from canada: canada rx pharmacy – canadian pharmacy world
https://indiapharmglobal.shop/# India Pharm Global
https://medsfrommexico.shop/# Meds From Mexico
India Pharm Global: best online pharmacy india – Online medicine order
https://canadapharmglobal.com/# legit canadian pharmacy online
https://canadapharmglobal.com/# canadian neighbor pharmacy
India Pharm Global: India Pharm Global – India Pharm Global
http://indiapharmglobal.com/# online shopping pharmacy india
canadian pharmacy 24h com safe: Canada Pharm Global – northwest pharmacy canada
http://medsfrommexico.com/# Meds From Mexico
http://canadapharmglobal.com/# legit canadian pharmacy
canadian pharmacy online: 77 canadian pharmacy – safe canadian pharmacy
https://canadapharmglobal.shop/# escrow pharmacy canada
Lipi Pharm: atorvastatin adverse effects – LipiPharm
https://semaglupharm.shop/# Semaglu Pharm
http://prednipharm.com/# prednisone price
https://semaglupharm.com/# do rybelsus side effects go away
Safe atorvastatin purchase without RX: LipiPharm – LipiPharm
https://semaglupharm.com/# Semaglu Pharm
rybelsus 14: п»їBuy Rybelsus online USA – SemagluPharm
https://semaglupharm.com/# Semaglu Pharm
http://semaglupharm.com/# Semaglu Pharm
https://semaglupharm.com/# Order Rybelsus discreetly
Predni Pharm: prednisone prescription for sale – Predni Pharm
https://semaglupharm.com/# how much is 20 units of semaglutide
https://semaglupharm.com/# SemagluPharm
Semaglutide tablets without prescription: Semaglu Pharm – Where to buy Semaglutide legally
https://semaglupharm.com/# SemagluPharm
Lipi Pharm: Lipi Pharm – do you lose weight on lipitor
https://semaglupharm.com/# Affordable Rybelsus price
https://prednipharm.shop/# prednisone buy cheap
semaglutide news: semaglutide tablets side effects – how to take rybelsus 3mg for weight loss
https://semaglupharm.com/# rybelsus vs victoza
https://semaglupharm.com/# SemagluPharm
https://semaglupharm.com/# Semaglu Pharm
http://crestorpharm.com/# can crestor make you tired
Crestor mail order USA: CrestorPharm – Crestor Pharm
http://semaglupharm.com/# Semaglu Pharm
No RX Lipitor online: what is atorvastatin calcium used for – Lipi Pharm
http://semaglupharm.com/# Rybelsus online pharmacy reviews
http://semaglupharm.com/# semaglutide vs metformin
No prescription diabetes meds online: Semaglu Pharm – Semaglu Pharm
LipiPharm: LipiPharm – LipiPharm
whats crestor used for CrestorPharm CrestorPharm
https://crestorpharm.com/# Crestor Pharm
PredniPharm Predni Pharm PredniPharm
Lipi Pharm: Lipi Pharm – atorvastatin calcium 20 mg oral tablet
Lipi Pharm LipiPharm Atorvastatin online pharmacy
prednisone 20mg tab price: otc prednisone cream – prednisone 5 tablets
Crestor Pharm Crestor Pharm is crestor lipophilic
Semaglu Pharm: SemagluPharm – SemagluPharm
https://prednipharm.shop/# canada pharmacy prednisone
buy prednisone mexico: Predni Pharm – can you buy prednisone
rosuvastatin sprinkle capsules: Crestor Pharm – rosuvastatin and atorvastatin are same
rybelsus results Online pharmacy Rybelsus Rybelsus 3mg 7mg 14mg
atorvastatin and dry mouth: Lipi Pharm – Lipi Pharm
can you stop taking crestor without side effects: crestor liver enzymes – CrestorPharm
Predni Pharm Predni Pharm generic prednisone 10mg
http://lipipharm.com/# atorvastatin 20mg副作用
why is atorvastatin not used at night?: can you take turmeric with atorvastatin – LipiPharm
Semaglu Pharm: SemagluPharm – SemagluPharm
Crestor Pharm: crestor and coq10 – pink round rosuvastatin 5 mg pill identifier
prednisone 300mg Predni Pharm prednisone 20mg prescription cost
Order Rybelsus discreetly Semaglutide tablets without prescription Semaglu Pharm
Cheap Lipitor 10mg / 20mg / 40mg: side effect lipitor – LipiPharm
https://semaglupharm.com/# FDA-approved Rybelsus alternative
Predni Pharm: Predni Pharm – Predni Pharm
LipiPharm Affordable Lipitor alternatives USA LipiPharm
LipiPharm: accidentally took double dose of 80 mg atorvastatin – LipiPharm
PredniPharm: prednisone medication – where to buy prednisone 20mg no prescription
https://prednipharm.com/# prednisone 2 5 mg
п»їBuy Crestor without prescription CrestorPharm CrestorPharm
Semaglu Pharm: No prescription diabetes meds online – Rybelsus online pharmacy reviews
Semaglu Pharm: Semaglu Pharm – Semaglu Pharm
Affordable cholesterol-lowering pills Order rosuvastatin online legally is rosuvastatin bad for kidneys
can you take rybelsus with other medications: Online pharmacy Rybelsus – Semaglu Pharm
https://semaglupharm.com/# Rybelsus online pharmacy reviews
Lipi Pharm: LipiPharm – is atorvastatin a tier 1 drug
SemagluPharm Order Rybelsus discreetly SemagluPharm
Rybelsus 3mg 7mg 14mg: Semaglu Pharm – Rybelsus for blood sugar control
viagra otc canada: VGR Sources – buy viagra mastercard
brand viagra 50mg online VGR Sources canadian viagra coupon
https://vgrsources.com/# best sildenafil prices
sildenafil otc: VGR Sources – online pharmacy australia viagra
how much is generic viagra: VGR Sources – sildenafil tablets 100mg
viagra prescription uk: cheap generic viagra fast delivery – generic viagra online mastercard
buying sildenafil citrate online: VGR Sources – viagra online cheap price
compare prices sildenafil real viagra online prescription viagra 100 mg tablet buy online
https://vgrsources.com/# viagra 50 mg tablet online
best women viagra pills: VGR Sources – where to buy female viagra us
canada drug pharmacy viagra: VGR Sources – buy sildenafil from india
viagra comparison 20 mg generic viagra sildenafil rx coupon
sildenafil fast delivery: viagra 50mg pill – sildenafil prescription nz
sildenafil pills in india: VGR Sources – sildenafil 105 mg canada
60 mg viagra viagra cost where to buy sildenafil online with paypal
sildenafil citrate 50 mg: best viagra tablet price in india – how to purchase viagra online
https://vgrsources.com/# cheap viagra 150 mg
sildenafil 100mg uk price: VGR Sources – sildenafil pharmacy nz
viagra 100 mg generic VGR Sources buy viagra online no prescription
average cost of viagra prescription: VGR Sources – buy viagra online cheap india
viagra discount VGR Sources sildenafil tablets 100mg buy
where to purchase viagra pills: female viagra pill buy online canada – discount generic viagra
https://vgrsources.com/# generic viagra
buy cheap viagra from india sildenafil citrate sildenafil 50mg prices
how can i get sildenafil prescription online: buy viagra online no prescription – sildenafil price 50 mg
cheap viagra uk paypal: generic viagra 50 – sildenafil online uk
cheapest sildenafil 100 mg online: where to order real viagra – where to buy viagra over the counter
viagra canada pharmacy 50mg viagra generic viagra for daily use
buying viagra nz: buy viagra from canada – buy viagra discover card
https://vgrsources.com/# 100mg viagra pill
where can i order viagra online: VGR Sources – otc viagra 2017
1 sildenafil: cheap viagra with prescription – viagra best brand
cheapest online viagra: VGR Sources – buy cheap viagra tablets
sildenafil citrate tablets sildenafil generic 50 mg cost of sildenafil in mexico
sildenafil 20 mg discount coupon: sildenafil drug prices – order viagra on line
https://vgrsources.com/# can i buy viagra in australia
what does viagra do: VGR Sources – how to get viagra online
viagra online canadian pharmacy paypal VGR Sources buy viagra online canada pharmacy
discount viagra online canada: female viagra buy online in india – canada prescription viagra
viagra pills online uk: VGR Sources – cost of generic viagra
sildenafil 50mg tablets coupon VGR Sources sildenafil generic mexico
viagra without a rx: generic drug for viagra – drugstore female viagra
https://vgrsources.com/# price of viagra 2018
viagra tablets in india price: VGR Sources – 100mg sildenafil coupon
viagra prescription online canada VGR Sources best viagra in india
viagra 10 pills: levitra vs viagra – buy viagra online mastercard
gabapentin prices pharmacy: online pharmacy florida – rite aid pharmacy viagra prices